Przykładowe ćwiczenia artykulacyjne, które pełnią funkcję rozwojową i profilaktyczną oraz korekcyjną

· Wdech nosem przy zamkniętych ustach i wydech ustami ułożonymi jak przy wymowie głoski "u".
· Dmuchanie ustami na piórka, piłeczkę pingpongową, waciki, kawałki papieru.
· Dmuchanie wacików ustawionych w szeregu – wyścigi samochodów.
· Dmuchanie na watki obiema dziurkami nosa, a następnie przytykanie na przemian jednej z dziurek nosa.
· Chuchanie na "zmarznięte ręce" oraz na "gorącą zupę".
· Wąchanie kwiatków, napojów itp.
· Dmuchanie na wiszące na sznurkach waciki, piórka, kokardki.
· Dmuchanie na wiatraczek.
· Dmuchanie na zapaloną świeczkę tak, aby płomień nie zgasił się tylko wyginał.
· Pompowanie baloników.
· Zabawa w "dźwig" przy użyciu rureczki - przenosimy leżące waciki przez przyssanie ich do rurki / konieczny jest głęboki wdech i zatrzymanie powietrza w płucach.
· Puszczanie baniek mydlanych.
· Dmuchanie do naczynia z wodą przez rurkę.
· Zakładanie wargi dolnej na górną oraz górnej na dolną.
· Dolną wargę nakrywamy zębami i głośno wydychamy powietrze tak, aby wypchnąć dolną wargę / słyszymy wtedy dźwięk FF/.
· Rozciągamy usta jak do dźwięku "e", a następnie ustawiamy w kółeczko jak do dźwięku "u".
· Rozciągamy wargi jak do dźwięku "i".
· Naciągamy kąciki warg w prawo, a potem w lewo.
· Wargi ściągamy do przodu w " dzióbek" i wykonujemy nimi ruch okrężny.
· Wargi wkładamy do ust między zęby i naciągamy.
· Wyciskamy powietrze przez zaciśnięte wargi tak, aby powstał dźwięk "p".
· Ssanie górnej wargi, a następnie dolnej.
· Nabieranie powietrza pod wargę górną, a następnie dolną.
· Utrzymywanie ołówka między nosem, a górną wargą.
· Wydymanie policzków przy zamkniętych wargach.
· Wydymanie powietrzem lewego policzka i przeniesienie go do prawego.
· Wydymanie policzków, a następnie uwolnienie ich przez silne dmuchnięcie celem rozwarcia warg / głoska "p"/
· Wciąganie policzków do środka jamy ustnej.
· Zabawa w "króliczka" – unoszenie wargi górnej do góry tak, aby było widać zęby.
· Oprzeć siekacze górne na dolnej wardze i mocno wydmuchiwać powietrze przez szczelinę wargowo-zębową.
· Parskanie wargami.
· Układanie ust w ryjek i wciąganie do ust policzków.
· Układanie ust w ryjek i cmokanie.
· Całuski – cmokanie wargami ustawionymi w ryjek.
· Wymawianie na przemian głosek "a", "o".
· Wymawianie samogłosek parami np.: a-i, i-a, a-u, u-a.
· Łączenie wielu samogłosek podczas wymowy na jednym wydechu np.: a-o-i-e-u
· Wymawianie samogłosek staccato na jednym wydechu np.: a.o.i.e.u.
· Granie palcami na wargach.
· Wysuwanie ostro języka bez dotykania nim warg i cofanie go z powrotem w głąb jamy ustnej.
· Wysuwanie cienkiego języka tzw. niteczki i chowanie go.
· Wysuwanie szerokiego języka tzw. łopatki i chowanie go.
· Wysuwanie na przemian cienkiego i grubego języka i chowanie go.
· Próby dotykania językiem nosa.
· Próby dotykania językiem brody.
· Dotykanie językiem prawego kącika ust na zmianę z lewym.
· Dotykanie językiem szerokim dolnych, a następnie górnych zębów.
· Dotykanie językiem raz dolnej raz górnej wargi.
· Dotykanie językiem górnej wargi i odrywanie go przy dmuchnięciu na czubek języka.
· Dotykanie czubkiem języka podniebienia i odrywanie go – klaskanie.
· "Liczenie zębów" – dotykanie czubkiem języka każdego zęba po kolei zaczynając od tyłu przez przód do tyłu od góry potem od dołu.
· Oblizywanie górnej i do dolnej wargi na zmianę.
· Oblizywanie ruchem okrężnym warg od górnej przez dolną do górnej.
· "Wymiatanie zza zębów" przesuwanie języka między wargą, a zębami od prawej strony do lewej, a potem to samo na dole.
· Trzymanie języka przy dolnych zębach i unoszenie środka języka do góry.
· Zwijanie języka w rureczki
· Wypychanie policzkiem policzka / na przemian lewego i prawego/.
· Wymawianie głoski "l", a następnie głoski "a".
· Wymawianie sylaby "la" przy otwartych ustach.
· Przeciskanie języka między zębami.
· Przy szeroko otwartych ustach układamy język za górnymi zębami i czubkiem języka wymawiamy szybko głoskę " ddddd" / dolna szczęka nie opuszcza się/.
· Przy szeroko otwartych ustach układamy język za górnymi zębami i czubkiem języka wymawiamy szybko głoskę " tdtdtd" / dolna szczęka nie opuszcza się/.
· Przy szeroko otwartych ustach układamy język za górnymi zębami i czubkiem języka wymawiamy szybko głoskę " tdntdntdn" / dolna szczęka nie opuszcza się/.
· Lizanie językiem podniebienia za górnymi zębami.
· Lizanie czubkiem języka kawałka czekolady przyklejonego na podniebieniu.
· Ssanie twardych cukierków.
· Głębokie oddychanie nosem – wdech nosem i wydech nosem (wszystko przyotwartych ustach).
· Głębokie oddychanie ustami – wdech i wydech ustami ( nos zaciśnięty palcami).
· Głębokie oddychanie – wdech nosem, wydech ustami.
· Ziewanie – szczęka jest nisko opuszczona.
· Kasłanie z wysuniętym na zewnątrz językiem.
· Chrapanie na wdechu i na wydechu.
· "Gulgotanie" – płukanie gardła ciepłą wodą.
· Nabieranie powietrza nosem i zatrzymywanie go w jamie ustnej, a następnie próby"połknięcia" go.
· Chuchanie przy szeroko otwartych ustach.
· Wymawianie głoski "k" przy szeroko otwartych ustach.
· Wymawianie głoski "g" przy szeroko otwartych ustach.
· Wymawianie głoski "n" przy szeroko otwartych ustach.
· Wymawianie dźwięku "nk" przy szeroko otwartych ustach.
· Wymawianie głoski "x" przy szeroko otwartych ustach.
· Wymawianie dźwięku "ux" przy szeroko otwartych ustach.
· Wymawianie połączeń "ga, ge, go, gu, gę, gą", "ka, ke, ko, ku, itp.
· Wymawianie połączeń z głoską "k" lub "g" na końcu wyrazu.
· Rozpoznawanie dźwięków z otoczenia / samochód, radio, woda, zegar, pies, pukanie, oklaski.
· Rozpoznawanie z otoczenia kilku dźwięków jednocześnie np.; piłka, moneta, kamyki, woda / wykonujemy to ćwiczenie z zamkniętymi oczami/.
· Rozpoznawanie instrumentów muzycznych po dźwięku,
· Wsłuchiwanie się w ciszę i szukanie dźwięków np. śpiewu ptaków.

Poradnik Logopedy

Przykładowe ćwiczenia artykulacyjne, które pełnią funkcję rozwojową i profilaktyczną oraz korekcyjną