Złote harmonijnego rozwoju mowy dziecka reguły (wg. materiałów oprac. przez I. Michalak- Widera, E. Gacka, Ł. Skrzypiec)
- Od urodzenia dziecka dbaj o jego harmonijny rozwój fizyczny, emocjonalny i psychiczny.
- Jeśli niepokoi Cię brak reakcji, lub nieadekwatne reakcje dziecka na bodźce akustyczne, koniecznie skonsultuj się z lekarzem audiologiem.
- Zapewnij dziecku bogactwo różnorodnych doświadczeń: słuchowych, ruchowych, wzrokowych, dotykowych i smakowych.
- Każdego dnia przemycaj stymulujące ćwiczenia językowe, dbaj o dobry klimat podczas tych zabaw. Spraw, by był to dla dziecka czas radosnej aktywności.
- Rozmawiaj ze swoim dzieckiem, opowiadaj mu, czyli opisuj to, co widzicie, co robicie. Zadawaj mu pytania, choć nie jest jeszcze w stanie udzielić odpowiedzi. Sam odpowiadaj na zadawane przez siebie pytania.
- Wypowiedzi skierowane do dziecka niech będą bardzo staranne. Używaj nieco wolniejszego tempa mowy. Zadbaj o dobór prostego, zrozumiałego dla dziecka słownictwa. Stosuj krótkie zdania. Powtarzaj swoją wypowiedź.
- Zwracając się do dziecka, używaj bogatej mimiki i gestykulacji, utrzymuj kontakt wzrokowy. Dopytuj
o wypowiedzi dziecka, powtarzając po nim jego nieporadne słowa w sposób poprawny - zachowuj się przy tym jak echo.
- Bądź dobrym słuchaczem, tj. patrz na mówiące do Ciebie dziecko, nie przerywaj mu, dbaj o kolejność Waszych wypowiedzi.
- Stymuluj rozwój słuchu mownego swojego dziecka. Bawcie się w słuchanie dźwięków z otoczenia, odgłosów zwierząt. Ucz dziecko koncentrowania się na nich.
- Dostarczaj dziecku wiele okazji do zabaw słowami naśladującymi dźwięki. Imitujcie odgłosy zwierząt, pojazdów czy urządzeń, np. hau – hau, ti – ti, bam. Pokazuj dziecku, jak przydatne mogą być onomatopeje, czyli wyrazy i wyrażenia dźwiękonaśladowcze w codziennej komunikacji.
- Codziennie czytaj swojemu dziecku, ale czytaj inaczej, tzn. opowiadaj to, co dzieje się w książeczce krótkimi zdaniami i wyrażeniami dźwiękonaśladowczymi. Moduluj głosem, by słuchało Cię
z zainteresowaniem. Staraj się wodzić palcem po czytanym tekście.
W ten sposób wprowadzasz łagodnie dziecko w świat pisma. Wskazuj przedmioty i osoby na ilustracjach. Dopytuj się: "gdzie jest ?", " pokaż - gdzie? ". Umożliwiasz w ten sposób dziecku aktywne uczestnictwo
w czytaniu.
- Notuj codzienne osiągnięcia dziecka. Skupiaj się na tym, co już potrafi. Głośno chwal je za wysiłek, jaki wkłada w realizację różnych zadań. Staraj się docenić pracę, jaką dziecko wkłada w wykonywanie różnych czynności. Doceniaj je – nie koncentruj się wyłącznie na efektach.
- Nigdy nie porównuj swojego dziecka do innych dzieci, nie krytykuj go. Unikaj omawiania problemów dziecka w jego obecności.
- Jeśli odczuwasz jakikolwiek niepokój związany z rozwojem Twojego dziecka, nie pozwól zbyć się radami innych, że z tego wyrośnie. Skorzystaj ze specjalistycznej konsultacji, a w razie potrzeby z terapii logopedycznej.
List – prośba dziecka
Mamo! Tato! Wiem, że niepokoi Was, że ciągle nie potrafię tego, co moi rówieśnicy – nadal nic nie mówię. Proszę, uwierzcie mi – mówiłbym, gdybym tylko wiedział, jak to zrobić! Bardzo chciałbym mówić tak, jak inne dzieci w moim wieku – uwierzcie mi. To, że jeszcze tego nie potrafię, to nie mój kaprys. Proszę! Pomóżcie mi! Nie mówcie do mnie: powiedz, powtórz. Nie powtarzam po Was, bo po prostu jeszcze tego nie potrafię! Zamiast mówić przy różnych okazjach: " powiedz, powtórz ", traktujcie mnie tak, jakbym mówił. Nie zawstydzajcie mnie, nie róbcie wyrzutów. Najczęściej będziecie musieli prowadzić rozmowę za siebie i za mnie. To bardzo ważne, bo gdy do mnie mówicie, to ja słucham i uczę się. Proszę, nie skarżcie innym dorosłym, że jestem leniuszkiem, że nie chce mi się mówić i że wszystko pokazuję na migi. Gdybym był leniuszkiem, to czy pracowałyby tak ciężko moje rączki? A to, ze jestem mądrym, małym człowiekiem pozwala mi zamienić słowa w odpowiednie gesty, które Wy rozumiecie. Gdybym potrafił mówić, nigdy nie uciekałbym się do takich sztuczek. Wcale nie jest wygodnie z nich korzystać, ale jak na razie to jedyny sposób na porozumienie się z Wami. Nie każcie mi się popisywać mówieniem przed innymi osobami. To dla mnie duży stres, bo nie potrafię jeszcze zbyt wiele powiedzieć – czasami po prostu się wstydzę. Proszę, nie porównujcie mnie też do innych dzieci. Uwierzcie mi – chciałbym mówić tak, jak one! Zamiast tego chwalcie mnie, to pomoże mi uwierzyć, że jestem coś wart.
Kochani rodzice! Jak możecie mi pomóc? To proste...
- Zapamiętajcie, że najważniejsza dla mnie jest Wasza miłość i akceptacja oraz wiara w moje możliwości. Powtarzajcie mi często, jak dobrze sobie radzę i co już potrafię.
- Jesteście dla mnie wzorem do naśladowania – jesteście najważniejsi! Bądźcie dla mnie idealnym modelem.
- Koniecznie zapamiętajcie, ze powinniście zwolnić nieco tempo mowy, mówiąc do mnie. Wówczas będzie mi łatwiej Was zrozumieć a w przyszłości naśladować. Posługujcie się znanym mi słownictwem, a nowe słowa wprowadzajcie do mojego słownika powoli, wielokrotnie je powtarzając. Budujcie raczej niezbyt długie zdania. Bardzo mi pomożecie, gdy moje nieporadne wypowiedzi będziecie powtarzać po mnie – poprawnie i wolno tak, jakbyście się upewniali, czy dobrze mnie zrozumieliście.
- Starajcie się patrzeć na mnie podczas mówienia. Będę bacznie obserwował ruchy Waszych warg, to pomoże mi w przyszłym mówieniu.
- Jeśli to, co zrobiliście do tej pory, nie pomaga – koniecznie zaprowadźcie mnie do logopedy. Dzięki specjaliście szybciej nauczę się mówić a i Wam będzie łatwiej. Będziecie wiedzieli, co jeszcze możecie zrobić, by mi pomóc.
Postępowanie terapeutyczne z dziećmi mającymi opóźniony start w mówieniu (od około 2 r. ż.) - skrót:
Rodzice lub dziadkowie starają się każdego dnia znaleźć chociaż 15 minut na pracę – zabawę
z dzieckiem, realizując:
- zabawy słuchowe – co słyszę?
- ćwiczenia usprawniające język i wargi – minki, w formie zabawowej i graficznej,
- zabawy oddechowe ze słomką, wacikami, piórkami, bańkami mydlanymi itp,
- zabawy paluszkowe, np. wyliczanki, rymowanki,
- zabawy dźwiękonaśladowcze, np. zabawy „worek zwierzątek” - odgłosy;
- wiersze z onomatopejami: „Odgłosy zwierząt”, „Odgłosy z otoczenia”- rytuał, codziennie wieczorem czytać, tzn. opowiadać krótkimi zdaniami, stosując wyrażenia dźwiękonaśladowcze.
PRZYPOMNIENIE DLA KAŻDEGO CZŁONKA RODZINY !
TAK:
- Mówię do dziecka, stosując wyłącznie krótkie zdania, np. „Patrz to lala. Lala je mniam, mniam”.
- Używam prostych słów, doskonale znanych dziecku, np. „auto” zamiast „samochód”.
- Mówiąc, stosuję najwięcej rzeczowników i odgłosów, np. „brum”, mniej czasowników, unikam przymiotników, itd.
- Zadaję dziecku pytania i po krótkiej chwili odpowiadam za dziecko.
- Mówię do dziecka wyraźnie i zwalniam tempo mówienia.
- Mówię do dziecka „twarzą w twarz”.
NIE:
- Nie mówię do dziecka „powiedz”, „powtórz”: